Động thái ‘lạ’ thứ hai của Thứ trưởng quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh

“Việt Nam cam kết hỗ trợ Mỹ và đồng minh can thiệp vào tình hình khu vực, miễn sao điều đó mang lại hòa bình, ổn định và thịnh vượng.” – Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc Phòng CSVN, nêu nội dung hiếm có này trong cuộc trao đổi với bà Cara Abercrombie, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ phụ trách vấn đề Nam và Đông Nam Á vào tháng 10/2016.

Đây là động thái “lạ” thứ hai của Thượng tướng Vịnh tính từ giữa năm 2016 đến nay, cho dù trước đó ông Vịnh hầu như không lên tiếng phản ứng trước hàng loạt hành vi xâm nhậm vùng biển Việt Nam và gây hấn, bắn giết ngư dân Việt Nam của các tàu “lạ”.

Động thái “lạ” đầu tiên diễn ra vào tháng 6/2016, khi Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nói với Reuters tại Singapore rằng Hà Nội không có giàn phóng tên lửa hay vũ khí tại Trường Sa nhưng bảo lưu quyền thực hiện bất kỳ biện pháp nào.

“Di chuyển bất kỳ loại vũ khí nào đến bất kỳ khu vực vào bất kỳ lúc nào trong vùng lãnh thổ có chủ quyền của chúng tôi là quyền hợp pháp của chúng tôi,” ông Vịnh gián tiếp xác nhận.

Đến tháng 8/2016, hãng tin Anh Reuters đã đẩy thể chế đối ngoại của Việt Nam vào thế không hề êm dịu khi dẫn từ một “thông tin tình báo”, cho thấy Hà Nội đã vận chuyển các giàn phóng tên lửa từ đất liền tới 5 căn cứ ở quần đảo Trường Sa trong những tháng gần đây, một động thái có thể gây căng thẳng với Bắc Kinh. Tuy nhiên cho đến nay thì vẫn chưa có phản ứng nào của Trung cộng về vụ này.

Có thể giới quan sát quốc tế không mấy biết đến cái tên Nguyễn Chí Vịnh. Nhưng nhiều người ở Việt Nam lại đã hiểu rõ thái độ lấp lửng cố hữu của viên tướng 3 sao này. Dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh, tướng Vịnh còn bị một số dư luận cho rằng “có yếu tố thân Trung Quốc”. Biểu hiện rất dễ nhận ra của Nguyễn Chí Vịnh là trong hầu hết những cuộc “đối ngoại” với giới quân sự và các lãnh đạo Bắc Kinh, ông Vịnh luôn sử dụng một loại văn phong mô tả bầu không khí “Bốn tốt” lẫn “Mười sáu chữ vàng”.

Nhưng bây giờ, dường như đã có một biến chuyển nào đó trong “phong cách Nguyễn Chí Vịnh”. Ông này trở nên dũng khí hơn, dù chỉ đôi chút. Lời lẽ và quan điểm đối ngoại cũng quyết đoán hơn, dù vẫn còn quá nhiều từ ngữ mập mờ mà muốn hiểu sao cũng được.

Tâm thế đu dây đối ngoại vẫn là chủ đạo của giới lãnh đạo Việt Nam. Bằng chứng mới nhất là sau khi tiếp đón hai tàu Mỹ lần đầu tiên từ năm 1975 có mặt tại cảng Cam Ranh, Việt Nam đồng thời sẽ đón 3 tàu chiến Trung cộng cũng tại cảng này để bảo đảm ‘không liên minh với một nước nhằm chống lại nước thứ ba”.

Trên bình diện tương quan thế chứ không phải là lực, Việt Nam vẫn đang duy trì xu hướng cậy nhờ lực lượng hải quân Hoa Kỳ, cho dù xu hướng này diễn ra một cách chậm chạp.

Trong khi đó, vẫn đang xuất hiện những tin tức ngoài lề cho biết phía Trung cộng “sẽ hành động” vào một thời điểm nào đó. Không phải ngẫu nhiên mà giới chóp bu Việt Nam – từ Tổng bí thư Trọng đến Chủ tịch Quang – đều nhắc đi nhắc lại “không để bị động bất ngờ” trong các cuộc thăm viếng các quân khu và đơn vị bộ đội.

Lê Dung / SBTN