Hai ứng viên tổng thống Donald Trump và Hillary Clinton tranh luận lần đầu

NEW YORK (CTM Media) Tối ngày 26 Tháng Chín, 2016, hàng chục triệu người Mỹ trên cả nước Hoa Kỳ đã hào hứng theo dõi cuộc đối mặt tranh luận lần đầu tiên giữa hai ứng viên tổng thống thuộc hai chính đảng, là bà Hillary Clinton (Đảng Dân Chủ) và ông Donald Trump (Đảng Cộng Hòa). Cuộc tranh luận kéo dài 90 phút, diễn ra tại giảng đường Đại học Hofstra ở New York, được trực tiếp trên các kênh truyền hình, giữa thời điểm hai bên đang ở mức ủng hộ ngang ngửa theo thăm dò dư luận.

Người dẫn chương trình là nhà báo Lester Holt của Đài truyền hình NBC, với ba chủ đề được chọn đưa ra ch cuộc tranh luận là: Hướng đi của nước Mỹ –  Phát triển thịnh vượng – và Bảo đảm giữ gìn an ninh. Mỗi ứng viên có hai phút trả lời, sau đó mỗi bên có quyền phản bác lại câu trả lời của đối thủ.

Có khoảng một ngàn người được tuyển chọn mời tham dự tại giảng đường diễn ra cuộc tranh luận lần này, được phân chia đồng đều cho hai bên, và một số sinh viên được mời tham dự qua một cuộc bốc thăm. Trong số khách mời, người ta nhận thấy có những nhân vật tên tuổi như Chuck Schumer, Don King, Bobby Knight, Mark Cuban, Rudy Giuliani, Pence, và cựu tổng thống Bill Clinton

Theo các nhà quan sát ghi nhận một cách tổng quát, cả hai đối thủ đã thận trọng nên chưa thấy nét nổi bật giữa hai ứng viên trong cuộc tranh luận đầu tiên vào tối qua.

Qua câu hỏi đầu tiên dành cho bà Hillary Clinton là “Tại sao bà là lựa chọn tốt hơn đối thủ trong việc tạo ra những công việc giúp người lao động Mỹ có thêm thu nhập?” Bà Clinton mở đầu tranh luận bằng vấn đề thúc đẩy bình đẳng giới, nghỉ phép gia đình có trả lương. Tỷ phú Trump đáp lại: “Chúng ta phải dừng ngay chuyện việc làm bị đánh cắp”. Trong khi ứng viên Hillary Clinton tấn công Trump bằng cáo buộc ông là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng địa ốc hồi năm 2008. Trump đáp trả: “Đó là kinh doanh”.

Giới truyền thông cho rằng với câu hỏi đầu tiên cả hai ứng viên đều đưa ra câu trả lời không rõ ràng.

Vấn đề hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã được hai ứng viên tranh cãi gay gắt. Ông Trump chỉ trích bà Clinton coi hiệp định TPP như là “tiêu chuẩn vàng”. Ông tố cáo bà Clinton trong nhiều năm ủng hộ các thỏa hiệp mậu dịch hư hỏng làm mất việc làm của dân Mỹ. Bà Clinton giải thích bà ủng hộ ý tưởng TPP trước khi nó thành hiện thực. Bà cũng chỉ trích lập trường gây hấn của ông Trump về mậu dịch.

Ông Trump được hỏi về vấn đề khai thuế, giao dịch thương mại, qua chủ đề kinh tế ông nói “Đã đến lúc cần một lãnh đạo hiểu biết về tiền bạc”. Trong khi Bà Clinton cho rằng ông Trump không phải trả thuế cho lợi nhuận các chương trình của mình, thì ông Trump cắt ngang cho rằng “Đó mới là điều thông minh”. Theo ứng viên đảng Dân Chủ, tỷ phú Trump đang che giấu điều gì đó, và “Có lẽ ông ấy không giàu như ông ấy nói và không nhân đức như ông ấy từng chia sẻ”. Bà Clinton một lần nữa đề cập đến sự mờ ám của ông khi không chịu công bố tờ khai thuế. Ông Trump chỉ phán ứng như từng tuyên bố, sẽ làm nếu bà Clinton đưa ra mấy chục ngàn emails đã xóa đi trong máy chủ cá nhân. Theo lưu ý của điều hợp viên Holt về vấn đề thuế rằng theo luật, ông Trump có thể công bố tờ khai thuế ngay trong khi IRS đang kiểm toán.

Liên quan đến việc xử dụng email sai quy định, ứng viên Hillary Clinton nhìn nhận về “sai sót email cá nhân”. Trong khi ứng viên Trump tuyên bố sẽ trình ra các giấy tờ liên quan thuế ngay sau khi bà Clinton công khai các nội dung email cá nhân, thì bà Clinton cho biết bà sẽ không xin lỗi. Bà nói “Đó là một sự nhầm lẫn và tôi chịu trách nhiệm về việc đó”.

Điều hợp viên Lester Holt nêu vấn đề về các vụ xả súng nhằm vào người da màu. Theo Bà Clinton “Không may là chủng tộc quyết định rất nhiều. Chúng ta phải khôi phục lòng tin giữa người dân và cảnh sát, cũng như phải hành động để đảm bảo rằng cảnh sát được huấn luyện và trang bị một cách tốt nhất, họ đã được đào tạo để sử dụng vũ lực. Mói người đều cần tôn trọng luật pháp và được luật pháp tôn trọng”. Về súng, bà cho rằng: ” Súng tràn ngập trên đường phố. Tại nhiều nơi, cảnh sát bị đe doạ và bắn chết. Việc cần làm là tước súng từ những kẻ chuyên đi làm hại. Điều này phải được thực hiện bởi kết hợp giữa hai đảng”.

Liên quan đến phân biệt chủng tộc, câu hỏi cho Ứng viên Donald Trump là điều gì khiến ông thay đổi quan điểm về gốc gác của Tổng thống Obama, do trước đó tỷ phú cho rằng ông Obama không phải người Mỹ. Trump nói trợ lý của bà Clinton là Sydney Blumenthal mới chính là người đặt ra vấn đề này, còn ông chỉ là người kết thúc nó.

Nhà báo Holt nói: “Giấy khai sinh được công bố năm 2011, nhưng ông liên tục nhắc đến vấn đề trong năm 2012, 2013, 2014…”. Ứng viên đảng Cộng hòa trả lời rằng “không ai quan tâm nhiều về nó”, nhưng ông  cũng khẳng định việc ông đòi đưa ra giấy khai sinh của tổng thống là “việc tốt” cho đất nước. Về phía bà Clinton, bà công kích rằng ông Trump đang cố ém nhẹm đi sự phân biệt chủng tộc. Tuy nhiên, theo bà, “điều đó không thể biến mất được. Ông ấy bắt đầu chiến dựa trên những lời nói dối mang tính phân biệt chủng tộc bởi vì một vài trong số những người ủng hộ ông ấy tin nó, hoặc muốn tin nó”.

Qua câu hỏi liên quan đến an ninh, và quan điểm về Nga, Trung Quốc, Bà Clinton cho rằng ông Trump đã ca ngợi Tổng thống Nga Vladimir Putin quá nhiều lần. Ông Trump ngắt lời rằng “Sai”. Tỷ phú Trump từng lê tiếng bảo vệ nước Nga khỏi lời cáo buộc liên quan đến vụ tin tặc “Hồ sơ Donald Trump” của DNC. Ông nghi ngờ quan điểm cho rằng nhóm tin tặc có mối liên hệ mật thiết với cơ quan tình báo Nga, và ông cho rằng có thể là Trung Quốc liên quan đến vụ việc này.

Ông cũng khẳng định rằng “Theo Tổng thống Obama, chúng ta đã mất quyền kiểm soát những điều chúng ta nên kiểm soát. Không gian mạng và chiến tranh mạng ngày càng gặp nhiều khó khăn”.

Cũng liên quan đến vấn đề an ninh, ứng viên Trump hoài nghi liệu “bà Clinton có theo đuổi chiến dịch chống IS suốt đời”, cũng như đổ lỗi cho Tổng thống Obama và Ngoại trưởng Clinton đã tạo ra khoảng trống cho Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) hoành hành. Đáp trả, ứng viên Hillary nói “Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS được hình thành từ cuộc nội chiến sau cuộc xâm lược Iraq, từ thời cựu Tổng thống George W Bush. Lực lượng này là nguồn gốc gây ra cuộc chiến tranh ở Syria, nơi Mỹ can thiệp từ sau năm 2014.” Theo bà, các nhóm khủng bố chủ yếu hình thành từ những tàn tích của chính quyền Saddam Hussein và các phe phái của All-Qaeda ở Iraq. IS nổi lên là lực lượng khủng bố nguy hiểm, đánh chiếm một số vùng ở Iraq, sau khi bà rời khỏi vị trí ngoại trưởng Mỹ.

Về câu câu hỏi làm thế nào để ngăn chặn chủ nghĩa khủng bố trong nước. Ông Trump đổ lỗi cho việc lợi ích dầu mỏ của Mỹ tại Iraq là nguyên nhân hình thành lực lượng khủng bố IS. Ứng cử viên đảng Cộng hoà cho rằng: “Lybia là một trong những thảm hoạ mà bà Clinton đã gây ra”. Bà Clinton lại một lần nữa thu hút sự chú ý khi khẳng định ông Trump đứng sau hỗ trợ cho cuộc chiến ở Iraq. Bà còn kêu gọi Mỹ hợp tác với NATO và các đồng minh để cải thiện tình hình và để mắt tới chủ nghĩa khủng bố. Bà chỉ trích “Ông Trump đã liên tục thoá mạ người Hồi giáo trong nước và nước ngoài, mà đây lại là lúc chúng ta nên đoàn kết lại”.

Cuộc tranh luận tiếp tục căng thẳng với chủ đề cuối cùng của cuộc tranh luận là “Gìn giữ an ninh”. Điều hợp viên Lester Holt hỏi các ứng viên có ủng hộ một cuộc tấn công hạt nhân phủ đầu hay không.

Ứng viên Trump trả lời trước, đề cập đến Nga và nói “tôi chắc chắn không làm vậy”. Ông cũng cho rằng Trung Quốc nên “hiểu hơn về Triều Tiên” đồng thời ông nhận định Iran đáng lo ngại hơn. Ông nói thỏa thuận hạt nhân Iran là “thỏa thuận đầu tiên như vậy trong lịch sử”. Trong khí đó, ứng viên Hillary Clinton cho biết: “Tôi muốn tái khẳng định với các đồng minh Nhật Bản và Hàn Quốc cũng như những nước khác rằng chúng ta có những hiệp ước quốc phòng chung, và chúng ta sẽ tôn trọng chúng. Đại diện cho chính tôi và cũng là số đông người dân Mỹ, tôi muốn nói rằng cam kết của Mỹ luôn được duy trì”.

Bà củng tấn công ông Trump rằng “Không nghi ngờ là chúng ta có những vấn đề khác với Iran, và Donald chưa bao giờ nói cho các bạn biết ông ấy sẽ làm gì… Liệu ông ấy có đánh bom Iran”. Bà thách thức “Ông ấy nên nói rõ kế hoạch của ông ấy, giống như kế hoạch tiêu diệt IS vậy. Ông ấy nói đó là bí mật nhưng bí mật duy nhất là ông ấy chả có kế hoạch nào cả”.

Để ám chỉ vấn đề sức khỏe của bà Clinton, ứng viên đảng Cộng hòa nói bà Clinton thiếu “khả năng chịu đựng” để trở thành tổng thống. Ứng viên đảng Dân chủ đáp trả bằng việc đề cập đến các chuyến đi liên tục thời bà còn làm ngoại trưởng. Bà cũng chỉ trích những bình luận không hay trước đây của ông Trump về phụ nữ. “Chỉ khi nào ông ấy đã đi công tác ở 112 nước và đàm phán về các vấn đề hòa bình, đình chiến… hay đứng liên tục 11 tiếng trong cuộc điều trần của quốc hội thì ông ấy mới đủ tư cách nói về khả năng chịu đựng của tôi”. Đáp trả, ông Trump nói “Hillary có kinh nghiệm, nhưng đó là thứ kinh nghiệm tệ hại”.

Ứng viên Hillary cũng không quên công kích ứng viên Trump  khi chỉ ra rằng “Đây là người đàn ông từng gọi phụ nữ là lợn, chó, đồ ngớ ngẩn và là người từng nói việc phụ nữ mang thai gây bất tiện cho chủ doanh nghiệp”,  và “Một trong những điều tệ hại nhất mà ông ta từng nói là về một thí sinh trong một cuộc thi hoa hậu. Donald đã gọi thí sinh này là Hoa hậu Lợn, rồi sau đó là Hoa hậu Nội trợ, chỉ vì cô ấy là người gốc Latin”.

Nói chung, khi bắt đầu cuộc tranh luận về đề tài liên quan kinh tế, ứng viên Donald Trump có phần thượng phong, nhưng sau đó khỏang 1 tiếng đồng hồ còn lại có thể vì thiếu chuẫn bị kỹ ông tỏ ra yếu thế hơn trong khi bàn về vấn đề phân biệt chủng tộc, an ninh quốc gia, chống ISIS…, cũng như về cả sức bền của bà Clinton.

Trong khi đó về tâm lý ứng viên Hillary Clinton nổi trội hơn, rất thoải mái, tự tin, đối đáp bình tĩnh, biết khai thác chỗ yếu của ông Trump là thái độ nóng nảy và khả năng ứng xử kém khi bị phê bình, khi cuộc tranh luận đến phần liên hệ đến các vấn đề khủng bố, Hồi Giáo và sắc tộc bà đã khiến ông Trump mất bình tĩnh với nhiều lần phải biện luận chống đỡ, và ngắt lời cả điều hợp viên.

Theo nhận định của nhiều chuyên gia quan sát, ứng cử viên Trump trong cuộc tranh luận tối qua không được suông sẻ lắm, nhưng nó sẽ bài học để chuẩn bị tốt hơn cho những lần tranh luận kế tiếp.

Sau cuộc tranh luận, một thăm dò chớp nhoáng của hãng thông tấn CNN cho thấy 67% những người theo dõi cho rằng ứng viên Clinton thắng cuộc tranh luận so với 27% ngã về ứng viên Trump

Thăm dò chớp nhoáng được hãng CNN thực hiện đối với những người xem tranh luận cho thấy, 67% tin bà Clinton thắng cuộc tranh luận so với 27% nghiêng về ông Trump; và 68% cho rằng bà Clinton hiểu biết vấn đề hơn so với 27% dành cho ông Trump.

Cũng theo kết quả thăm dò nhanh chóng của CNN, thì 67% cho rằng bà Clinton làm tổng thống tốt hơn so với 32% chọn cho ông Trump.