Giải pháp nào cho Formosa?

Chuyện được kể lại, “ Trên mạng YouTube còn lưu lại clip cảnh sát dẫn giải ông ra khỏi nhà, đám đông hô lớn: “Bắn lão Bổng đi. Bắn lão Bổng đi”.

Mấy ngày sau khi ông Bổng bị khởi tố bị can, con trai ông làm lễ về nhà mới. Một số người kéo đến nhà la ó, đợi đến khuya họ viết mấy dòng bày tỏ bức xúc cao độ lên tường nhà con trai ông. Có người còn viết lên giấy những dòng mỉa mai, đeo vào cổ chó, dắt qua dắt lại cổng nhà ông.

Vợ ông, nghe người dân nói là hiền lành, ăn ở với hàng xóm láng giềng có trước sau, cũng bị vạ lây. Bà đi chợ phải đeo khẩu trang. Có lần bị người ta phát hiện, lột khẩu trang chửi rủa giữa chợ.

Người ta còn ném cả chất bẩn vào bà. Từ ngày chồng bị khởi tố, bà ít ra đường, sống thu mình… Con trai ông cũng không thoát khỏi cơn thịnh nộ của dư luận. Anh này đang công tác ở UBND huyện Kỳ Anh, cưới vợ nhiều năm chưa sinh được con. Người ta bảo, “đời cha ăn mặn, đời con khát nước””.

Nhắc chi tiết này để hiểu rằng, Formosa đang bị phản ứng như thế nào trong dư luận tỉnh Hà Tĩnh nói riêng và cả nước nói chung.

Những buổi Hội thảo nhằm đưa kết luận về môi trường biển tháng này hay tháng kia, không thỏa mãn được kỳ vọng của nhân dân. Ấy là kỳ vọng, “Bao giờ thì biển an toàn? Bao giờ thì ngư dân lại có thể ra khơi? Bao giờ thì hải sản có thể tiêu thụ được?”.

Những tấm ảnh lãnh đạo ăn cá, lãnh đạo gỡ tôm, lãnh đắo tấm biển không mang lại hiệu quả trấn an. Ngược lại, đó là cách mang xăng đi chữa cháy. Lòng tin vào cán bộ lãnh đạo đã được xác tín qua tiếng súng ở Yên Bái, không cần phải lạm bàn.

Trên thực tế, niềm tin của nhân dân bị xói mòn rất nhiều từ cụm từ “đúng quy trình” trong việc bổ nhiệm con em của cán bộ lãnh đạo, lại càng xói mòn hơn khi những Tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước mang đi hóa vàng tỷ tỷ tiền mà lại rất ít người bị xử lý. Thậm chí, Thanh tra hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM còn hồn nhiên, “Không phát hiện tham nhũng”.

Thế nên, vấn đề của Formosa hiện tại là cần xử lý hình sự cá nhân hoặc tập thể đã buông lỏng giám sát khiến Formosa có thể đầu độc một dải biển kéo dài bốn tỉnh miền Trung từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên-Huế.

Sau khi xác định để xử lý, phải có một tổ chức độc lập đánh giá mức độ ô nhiễm, khả năng hồi phục, phương thức hồi phục và thời gian hồi phục môi trường biển.

Đó là việc phải làm, nếu Chính phủ muốn minh chứng, chọn dân thay vì chọn bao che cho thuộc cấp!

Minh bạch nào cũng đớn đau cả, tuy nhiên, muốn thoát khỏi thực tại và hy vọng thay đổi theo hướng tích cực thì không thể lẩn tránh điều này.