Đài Loan: Dân biểu và các tổ chức NGO chỉ trích Formosa gây ô nhiễm môi trường

GNsP (16.06.2016) – Tại Đài Loan, các Dân biểu Đài Loan, cùng với 4 NGO tổ chức họp báo liên quan đến vụ cá biển chết dầy đặc ở các tỉnh Miền Trung vào tháng 4.2016, do công ty Formosa xả thải độc tốc ra biển, làm ô nhiễm môi trường.

4-5 người Việt Nam, trong đó có Linh mục Phêrô Nguyễn Văn Hùng, Trưởng Văn phòng Trợ giúp Pháp lý cho Công nhân và Cô dâu Việt ở Đài Loan, tham dự cuộc họp báo này vào sáng ngày 16.06.2016.

Để hiểu rõ nội dung cuộc họp báo, xin mời quý vị dõi theo cuộc phỏng vấn của chúng tôi giữa phóng viên GNsP với Linh mục Phêrô Nguyễn Văn Hùng.

Huyền Trang, GNsP: Thưa cha, xin cha tường thuật lại cho chúng con được biết nội dung chính của cuộc họp báo liên quan đến công ty Formosa Hà Tĩnh tại Đài Loan là như thế nào ạ?

Lm Phêrô Nguyễn Văn Hùng: Ngày hôm nay, tại Quốc hội Đài Loan có ba Dân biểu Quốc hội, 4 tổ chức NGO cùng hợp tác với nhau để tổ chức buổi họp báo này.

Về hình thức, đây là cuộc họp báo quy tụ số lượng truyền thông báo chí Đài Loan lớn nhất từ trước đến giờ. Nội dung của cuộc họp báo nêu lên mối quan hệ giữa công ty Formosa Hà Tĩnh đã gây ô nhiễm môi trường sống và hiện nay [nhà cầm quyền VN] chưa công bố nguyên nhân cá chết. Cho đến giờ phút này, ngư dân ở các tỉnh Miền Trung chưa có công ăn việc làm.

Ngoài ra, có một Dân biểu quan tâm đến vấn đề nhân quyền ở VN. Vị này đặt vấn đề [nhà chức trách] đã cưỡng ép, di dời người dân để xây dựng công ty Formosa ở Hà Tĩnh.

Một Dân biểu khác nhắc đến biến cố công ty Formosa Đài Loan khi xây dựng công ty đã gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến môi trường sống của một loài cá heo đặc biệt ở Đài Loan.

Tôi trình bày thông điệp [môi trường] trong tông huấn của Đức Giáo Hoàng Phanxicô liên quan đến ngôi nhà chung của chúng ta. Ngài nói rằng, tội lỗi chống lại thiên nhiên cũng là tội lỗi chống lại chúng ta và là tội lỗi chống lại Thiên Chúa. Do đó, chúng ta có trách nhiệm và bổn phận phải lên tiếng…

Một người VN sống tại Vũng Áng thuộc xứ Đông Yên, Hà Tĩnh – là ngư dân – đã phải qua Đài Loan đi làm, nuôi cả gia đình vì không còn cá để đánh bắt. Anh cho báo chí Đài Loan biết, gia đình anh có người lặn xuống vùng biển gần công ty Formosa, khám phá ra được ống dẫn phế thải. Điều này làm các phóng viên báo chí quan tâm nhiều hơn.

Khi được hỏi, công ty Formosa có trách nhiệm gì liên quan đến vấn đề ô nhiễm môi trường thì họ nói rằng họ làm đúng theo luật pháp của Việt Nam, họ làm đúng theo tiêu chuẩn về an toàn môi sinh của VN, nhưng họ không đưa ra được một bằng chứng cụ thể chi tiết nào để chứng minh cho lời nói của họ là thật.

Huyền Trang, GNsP: Kính thưa cha, cha đã yêu cầu những gì trong cuộc họp báo này?

Lm Phêrô Nguyễn Văn Hùng:Tôi yêu cầu, chính phủ Đài Loan cần xem lại chính sách kinh tế xuôi Nam của chính phủ mới khi cho các công ty Đài Loan đi đầu tư ở nước ngoài, cần có sự kiểm soát, theo dõi và đôn đốc của chính phủ Đài Loan. Công ty Formosa là một trong những ví dụ điển hình.

Theo tôi được biết, một công ty có số vốn đầu tư hơn 150 triệu mỹ kim phải xin phép chính phủ Đài Loan để có những bộ ngành phê duyệt. Nhưng không biết lý do tại sao chỉ cần có 12 ngày mà công ty Formosa xin phép xây công ty tại VN, rồi vận hành công ty. Trong khi đó theo thông tin tôi được biết do các tổ chức NGO cho hay thì công ty Formosa xin chính phủ Đài Loan xây dựng công ty này ở Đài Loan, nhưng khi chính phủ Đài Loan xem xét kế hoạch đầu tư cũng như sự vận hành thì họ đã yêu cầu công ty này phải bổ sung thêm hồ sơ, nhưng sau đó chính phủ Đài Loan đã hủy bỏ đơn xin này. Công ty này đã đi tìm nơi khác và VN là nơi họ đã chọn.

Yêu cầu thứ hai của tôi là, công ty Formosa cần giải trình thật chi tiết về cách xử lý của họ về 384 tấn hóa chất mà họ đã nhập vào VN trong đó có nhiều hóa chất độc hại, họ đã làm gì với số lượng hóa chất này trong quá trình rửa các ống xả thải.
Huyền Trang, GNsP: Thưa cha, qua sự quan sát của cha thì nhà chức trách Đài Loan quan tâm ra sao về vụ cá biển chết hàng loạt tại các tỉnh Miền Trung VN khi khu công nghiệp Formosa xả thải, và dự định họ sẽ giúp đỡ VN ra sao về thảm họa này ạ?

Lm Phêrô Nguyễn Văn Hùng:Hy vọng qua cuộc họp báo này dư luận Đài Loan sẽ quan tâm đến vụ việc này nhiều hơn. Tôi vẫn chưa thấy chính phủ Đài Loan có một động tĩnh gì cụ thể để xem xét một cách nghiêm túc liên quan đến việc ô nhiễm môi trường sống của người dân VN.

Một đại diện liên quan đến vấn đề môi trường ở Đài Loan cho biết, sau biến cố cá chết ở VN thì chính phủ Đài Loan có liên lạc với chính Phủ Việt Nam để muốn điều tra [nguyên nhân dẫn đến cá chết] nhưng quan chức này cho biết, chính phủ VN đã từ chối sự hợp tác của chính phủ Đài Loan.

Huyền Trang, GNsP: Thưa cha, như cha trình bày, nhà cầm quyền VN đã khước từ sự hỗ trợ của chính phủ Đài Loan để tìm ra nguyên nhân cá biển chết tại các tỉnh Miền Trung. Sự khước từ này cũng lập lại khi ông Đại sứ Hoa Kỳ đề nghị. Vậy thưa cha, cha nhận định như thế nào về thái độ này của nhà cầm quyền VN?

Lm Phêrô Nguyễn Văn Hùng:Theo tôi đây là cách hành xử của những người độc đoán, họ không muốn người khác can dự vô vì sẽ làm mất uy tín của họ. Sự từ chối đến từ sự tự ti không phải đến từ lòng tự trọng. Vì thế nó gây tác hại lớn cho tập thể, cụ thể là người dân. Một câu hỏi rất lớn đặt ra là nhà cầm quyền cs tồn tại trên đất nước VN là phục vụ cho đcs hay cho người dân VN, cho đất nước VN, hay cho dân tộc VN?

Nếu nhà cầm quyền sớm để cho các quốc gia tiên tiến can thiệp tìm ra được nguyên nhân cá biển chết, thì họ sẽ phải giải quyết các cán bộ đã tiếp tay đốt giai đoạn cho phép các cơ sở kinh doanh gây ra tác hại môi trường ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Đây cũng là một động cơ chính trị.

Huyền Trang, GNsP: Thưa cha, nếu như nhà cầm quyền xác định Fomosa có lỗi xả thải, thì công ty Formosa sẽ phải bồi thường cho ngư dân những hậu quả họ gây ra. Đây cũng là bài học của Vedan khi bị xác định xả thải gây ô nhiễm và phải bồi thường, phải chăng đây cũng là “động cơ” khiến nhà cầm quyền chưa thể “minh bạch” nguyên nhân cá chết?

Lm Phêrô Nguyễn Văn Hùng:Họ không dám giải quyết chuyện này một cách rốt ráo vì nó đụng chạm đến uy tín của đcs VN rất lớn vì nó liên quan đến yếu tố chính trị. Nếu xác định Formosa xả thải thì buộc họ phải bồi thường và phải có trách nhiệm lên những kế hoạch làm sạch môi trường biển bị ô nhiễm của các tỉnh Miền Trung.

Huyền Trang, GNsP: Con xin cám ơn cha và con kính chúc sức khỏe cha.