Dân trí và tư duy cộng sản

D ọn rác và khơi thông cống rãnh của khu phố và thành phố là công việc tuy không khó, nhưng đòi hỏi sự chuyên nghiệp. Trong phạm vi gia đình có thể tương đối dễ làm, nhưng ở quy mô đô thị không đơn giản để mọi người cùng làm.

Thử nghĩ xem nếu ai cũng lao vào dọn rác và khơi thông cống rãnh, như cách vận động phong trào hôm nay, mà thiếu sự tổ chức chuyên nghiệp, thì kết quả sẽ ra sao và nỗ lực đó sẽ kéo dài được bao lâu, hay sẽ lại rơi vào tình trạng “đánh trống bỏ dùi” thường thấy?

Nếu dành phần công việc này cho các tổ chức và doanh nghiệp chuyên về vệ sinh công cộng, tức người nào việc đó, làm theo khả năng trong phạm vi chuyên môn của mình, thì kết quả chắc chắn sẽ tốt hơn và phí tổn xã hội sẽ ít hơn nhiều.

Lẽ ra điều cần làm là nâng cao dân trí để mỗi người tự ý thức giữ gìn vệ sinh chung và bảo vệ môi trường, đồng thời vẫn phải sử dụng dịch vụ vệ sinh chuyên nghiệp. Tính hiệu quả rất quan trọng trong việc điều hành một xã hội hiện đại là ở chỗ đó.

Cách đây không lâu, khi mới cầm quyền, người cộng sản thường rất thích phát động hết phong trào này đến phong trào nọ, bắt toàn dân lao vào những công việc tay chân, như trồng cây, làm thuỷ lợi, xây dựng khu kinh tế mới, v.v…, xuất phát từ quan niệm “lao động là vinh quang”.

Lối tư duy phong trào kiểu cộng sản đã gây bao tổn thất nặng nề cho đất nước, vì phân công lao động không hợp lý, các nguồn lực quốc gia và thời gian của toàn xã hội luôn bị phí phạm.

Giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường là điều cần thiết và cần làm, nhưng nếu phong trào tình nguyện dọn rác và khơi thông cống rãnh hôm nay được phát động khắp nơi để mọi người cùng ra đường lao vào thực hiện, thì hậu quả không khác các phong trào ấu trĩ và vô bổ trước đây.

Vài người bạn tôi vừa đi du lịch Cu Ba về, đã đánh giá cao ý thức văn minh của người dân sở tại trong việc giữ gìn vệ sinh công cộng. Đường phố ở thủ đô Havana luôn sạch đẹp. Họ tuy nghèo khó hơn người Việt ngày nay, nhưng nền tảng văn minh của họ rõ ràng vững chắc hơn. Nếu cứ tha hồ xả rác, thì dẫu bắt toàn xã hội dọn rác, cả đất nước vẫn mãi là một đống rác to tướng.

Tư duy cộng sản luôn nặng về hình thức và phô diễn, hơn chú trọng thực chất và hiệu quả. Cải thiện dân trí không bao giờ là mối quan tâm hàng đầu của giới cầm quyền cộng sản Việt Nam, nếu không muốn nói ngu dân là chính sách xuyên suốt của họ từ xưa đến nay.

Người phát động phong trào dọn vệ sinh, tân Bí thư Thành uỷ Sài Gòn, được báo chí đề cao như có vẻ thiên về cách quản lý xã hội hiện đại, nhưng với lối làm việc to mồm, tư duy cộng sản cũ kỹ dường như vẫn chưa thoát khỏi đầu óc vị quan chức cộng sản này.