Về trào lưu tự ứng cử đại biểu quốc hội hiện nay

Thời gian vừa qua ở Việt Nam xuất hiện một trào lưu tự ứng cử đại biểu quốc hội nhân kỳ bầu cử Quốc hội tháng 5/2016. Đã có rất nhiều người tham gia tự ứng cử, với tư cách ứng cử viên độc lập. Một số khá đông người thuộc phong trào dân chủ cũng tham gia tự ứng cử. Sự tham gia tự ứng cử của những người thuộc phong trào dân chủ đã tạo nên một sự trao đổi, tranh luận, thậm chí tranh cãi trên diễn đàn mạng xã hội. Một số người cho rằng, việc tham gia là đúng, là tốt và cần thiết nhưng một số người ngược lại cho rằng không nên tham gia, hoặc tham gia không được gì, chỉ tạo tính chính danh cho quốc hội cộng sản…

Một trong những nguyên nhân gây ra sự tranh luận đó là việc nhiều người quá kỳ vọng vào kết quả cũng như hiệu ứng của việc tự ứng cử của các ứng viên độc lập. Trong môi trường nhà nước độc tài toàn trị cộng sản, chúng ta cần hiểu rằng, đó là một hệ thống các cơ chế, định chế và phương thức vận hành khép kín để thực thi độc quyền lãnh đạo của đảng cộng sản Việt Nam. Tất cả những ứng cử viên độc lập, hoặc những người không phải đảng viên cộng sản ứng cử và trúng cử trước đây chỉ là số rất ít mà đảng cộng sản cho vào để làm ví dụ, để trưng bày và số người đó cũng phải trải qua sự kiểm duyệt rất gắt gao. Trong môi trường như vậy, việc kỳ vọng vào các ứng viên độc lập tự ứng cử là không có cơ sở.

Tuy nhiên, vẫn cần phải trả lời câu hỏi: nên hay không nên, cần hay không cần những người thuộc phong trào dân chủ tham gia tự ứng cử? Câu trả lời là rất nên, rất cần và cá nhân tôi ủng hộ trào lưu tự ứng cử này. Chúng ta cần căn cứ vào mục tiêu của phong trào dân chủ để xác định sự cần thiết và ý nghĩa của trào lưu này.

Một trong số các mục tiêu của phong trào dân chủ là nâng cao nhận thức của người dân nói chung, trong đó có cả những người đang tham gia vào phong trào dân chủ. Trước hết và trên hết, những người tự ứng cử đại biểu quốc hội đã thực thi quyền công dân của chính mình. Việc này được công khai và nó có tác dụng khuyến khích các công dân khác làm như vậy. Thực thi quyền công dân trong việc tự ứng cử không mới, nhưng lần đầu tiên trở thành trào lưu. Chính vì vậy, việc tự ứng cử của những người trong phong trào dân chủ là một hoạt động có hiệu ứng truyền thông lớn, tạo ra sự chú ý trong xã hội. Những người thuộc phong trào dân chủ, và những người dân quan tâm tình hình chính trị – xã hội sẽ theo dõi các diễn biến, xem và đọc các trao đổi, tranh luận xung quanh việc tự ứng cử. Sự phân tích thiệt hơn, phản biện và ủng hộ sẽ mở rộng sự hiểu biết của người dân. Đồng thời, bản thân những người tham gia tự ứng cử cũng cần tìm hiểu các thủ tục, quy trình, và các chương trình tranh cử. Có những điều mà dù là người đấu tranh dân chủ lâu năm, nếu không có cơ hội tìm hiểu cũng sẽ không biết được. Chính vì vậy, việc tự ứng cử thành một trào lưu là cơ hội để mọi người nâng cao nhận thức của mình trên nhiều khía cạnh.

Một mục tiêu lớn nữa của phong trào dân chủ đó là lên án, tố cáo chế độ cũng sẽ được thực hiện trong toàn bộ quá trình hoạt động tự ứng cử đại biểu quốc hội kỳ này. Chúng ta biết rằng, đảng cộng sản và nhà cầm quyền Việt Nam chắc chắn không để cho những người tự ứng cử có cơ hội lọt vào danh sách bầu cử. Vì vậy, họ sẽ thực hiện tất cả các cách thức, bước đi và thủ đoạn để gây khó khăn, cản trở nhằm loại các ứng cử viên độc lập ra khỏi danh sách bầu cử. Khi làm những việc này, họ hầu như không tuân theo đúng trình tự, thủ tục pháp luật mà sẽ lợi dụng, bóp méo và vi phạm các nguyên tắc pháp luật và quy định bầu cử. Chính vì sẽ xảy ra những sự việc ngăn trở một cách phi pháp và vô văn hóa đối với những ứng cử viên độc lập, nên những người tự ứng cử sẽ có cơ hội lên án, tố cáo nhà cầm quyền Việt Nam bằng những bằng chứng cụ thể, hùng hồn. Trong trường hợp không xảy ra việc dùng thủ đoạn loại bỏ các ứng cử viên độc lập, thì nhiều người tự ứng cử sẽ có khả năng thắng cử và cất cao tiếng nói tự do trong quốc hội cộng sản.

Tóm lại, không quá kỳ vọng vào thành công và hiệu ứng của việc tự ứng cử đại biểu quốc hội nhưng trào lưu tự ứng cử hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của phong trào dân chủ. Chính vì vậy, trào lưu tự ứng cử là hoạt động rất đáng hoan nghênh và cần ủng hộ nhiệt thành./.

Hà Nội, ngày 18/02/2016

N.V.B