Trước khi phân tích và lượng giá những điều gì sẽ xảy ra trong năm 2016, chúng ta cần nhận diện một số biến cố có những ảnh hưởng còn tồn đọng từ năm 2015 kéo dài sang năm 2016.
Bức tranh Việt Nam 2016
Nhìn từ góc độ của những sự kiện có tầm vóc quốc tế hoặc ảnh hưởng lên tương lai lâu dài của Việt Nam, bức tranh Việt Nam trong năm 2016 đa phần bị chi phối bởi 5 sự kiện lớn sau đây:
Thứ năm, chưa có đại hội đảng nào mà lãnh đạo CSVN gặp nhiều khó khăn trong việc sắp xếp cũng như thỏa hiệp với nhau trong việc chọn thành phần tứ trụ để lãnh đạo đảng và nhà nước như kỳ chuẩn bị đại hội 12. Sự khó khăn này không chỉ biểu hiện tình trạng tranh giành quyền lực giữa phe đảng đứng đầu là Nguyễn Phú Trọng và phe chính phủ đứng đầu bởi Nguyễn Tấn Dũng, mà còn do sự tác động từ những thế lực bên ngoài và áp lực của các khủng hoảng xã hội, cụ thể là hai sức ép từ Bắc Kinh và Hoa Thịnh Đốn đã khiến cho lãnh đạo CSVN mất khả năng thỏa hiệp, biến thành thế đối đầu công khai. Dù cho phe ông Trọng thắng phe ông Dũng hay ngược lại, nội bộ lãnh đạo CSVN sẽ không còn là khối thuần nhất mà các phe sẽ tìm cách ngáng cẳng cũng như đổ trách nhiệm lẫn nhau một khi các khủng hoảng xã hội bùng nổ lớn.
Những dự phóng 2016
Những khó khăn của tình hình Việt Nam nói trên không còn có thể che giấu được nữa. Nó xảy ra với mức độ gia tăng rõ rệt trong sự đối phó lúng túng và mâu thuẫn của lãnh đạo Hà Nội. Sau đây là 4 dự phóng của xã hội Việt Nam trong năm 2016.
Dự phóng 1: Ngân sách cạn kiệt, đời sống công nhân viên khốn khổ
Mặc dù Việt Nam đã mở rộng thị trường xuất khẩu sang Âu Châu, cũng như ký kết Hiệp định TPP vào cuối năm 2015, nhưng xuất khẩu của Việt Nam sang những thị trường nói trên vẫn ở dưới mức tiềm năng vì hai lý do: 1/ Hàng hóa Việt Nam thiếu tiêu chuẩn quốc tế không thể cạnh tranh với các quốc gia khác; 2/ Công nghệ và năng xuất còn quá lạc hậu. Trong khi đó, các mặt hàng về nông thủy sản và nhất là dầu thô đang bị giảm giá, khiến cho mức thu ngân sách của Việt Nam bị ảnh hưởng. Những ảnh hưởng tích cực do TPP đem lại không có hiệu lực “chiếc đũa thần” để cứu vãn tình hình. Nói cách khác, Việt Nam đang đối diện với mức độ thiếu hụt ngân sách trầm trọng trong khi nợ ngoại trái đáo hạn lại gia tăng khiến cho Hà Nội tiếp tục đi vay nợ để trả nợ. Do khả năng trả nợ thấp, việc vay tiền sẽ không dễ dàng.
Với tình hình nói trên, CSVN buộc phải thi hành chính sách thắt lưng buộc bụng, cắt giảm ngân sách địa phương và cho phép địa phương tăng thu phí dưới nhiều hình thức để có đủ tiền trang trải hoạt động và trả lương nhân viên. Giải pháp in thêm tiền để trang trải các chi phí sẽ tạo nguy cơ lạm phát.
Dự phóng 2: Các tổ chức xã hội dân sự sẽ phát triển trên nhiều lãnh vực
Bên cạnh lợi ích kinh tế – thương mai khi tham gia vào TPP, Hiệp định này trở thành sân chơi cổ võ cho sự ra đời hàng loạt của các tổ chức xã hội từ nhỏ đến lớn vì hai lý do: 1/ CSVN phải cải sửa luật pháp để nâng cao quyền con người và nhất là sự hoạt động độc lập của công đoàn trong các doanh nghiệp tư nhân; 2/ Tính liên đới và sự yêu chuộng dân chủ, tự do sẽ khuyến khích người dân tìm đến nhau hầu giúp nhau bảo vệ quyền lợi hơn là tiếp tục vô cảm như trước đây.
Nói cách khác, không gian chính trị tại Việt Nam sẽ bị buộc phải mở rộng hơn sau khi tham gia TPP, đưa đến sự gia tăng các hoạt động cho dân chủ, đa nguyên và đa đảng. Sự liên kết đấu tranh giữa các nhóm, tổ chức chính trị sẽ không chỉ có tác dụng nong xích mà còn tiến đến việc hình thành một lực đầu tàu để điều hướng công cuộc đấu tranh cho dân chủ sớm lan rộng trên toàn quốc.
Dự phóng 3: Đấu đá thượng tầng lãnh đạo gia tăng vì những tác động từ bên ngoài
Đây là chiều hướng thay đổi hiện nay của đại hội 12 mà hệ quả của nó ai cũng thấy là Bộ chính trị đã không thể lèo lái trung ương đảng đi theo mình như trước đây, mà mọi vấn đề từ lớn đến bé đều phải thảo luận tổ và mang ra biểu quyết tại Hội trường. Nhìn thì có vẻ vận hành dân chủ, nhưng trong thực tế, đó là cơ hội để các phe nhóm tấn công lẫn nhau vừa bằng tờ rơi, vừa bằng đối chất và vừa bằng lá phiếu. Khi đảng độc tài bị phân hóa nặng nề và mất phương hướng như CSVN hiện nay, thì các phe phái sẽ đánh nhau kỳ cùng bất kể quyền lợi của đảng.
Dự phóng 4: Sự kết hợp của các đoàn thể, lực lượng chính trị
Điều mà CSVN lo âu không chỉ là sự kết hợp của các đoàn thể xã hội mà chính là yếu tố nối kết giữa những đoàn thể này với người dân để chuyển những phẫn nộ, bất mãn thành hành động. Cuộc bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp vào tháng 6/2016 tới đây sẽ là cơ hội mở rộng sự kết hợp cho những tranh đấu mạnh mẽ về quyền ứng cử và bầu cử của người dân.
Kết luận
Năm 2016 đánh dấu đúng 30 năm (1986-2016) CSVN đưa ra cái gọi là “nhìn vào sự thật” để đổi mới.
Nhưng lãnh đạo CSVN đã chỉ nhìn ra một nửa sự thật. Đó là thấy rõ sự băng hoại của đất nước sau 10 năm (1975-1985) tiến nhanh tiến mạnh lên chủ nghĩa xã hội và đã đưa ra chủ trương đổi mới kinh tế. Tuy kinh tế Việt Nam có khá hơn so với thời bao cấp nhưng đất nước còn quá nhiều nghịch lý vì một nửa sự thật kia, lãnh đạo Hà Nội cố “giả mù sa mưa”. Đó là họ vẫn cố bám víu vào chủ nghĩa xã hội mà chính ông Nguyễn Phú Trọng đã nói là cho đến cuối thế kỷ này chưa chắc đã đạt được.
Điều này cho thấy là lãnh đạo CSVN không dám nhìn vào sự thật của đất nước, mà chỉ nhìn vào cái ghế quyền lực bởi lo sợ sự thật phũ phàng sẽ đổ ập lên chính họ.
Thấy rõ điều này, chúng ta không nên chờ đợi ông Trọng, ông Sang, ông Dũng hay bất cứ lãnh đạo CSVN nào tự thay đổi sau đại hội 12.
Chỉ có sức mạnh đấu tranh và sự liên kết giữa các đoàn thể yêu nước thì mới có thể mang lại những thay đổi cần thiết và tốt đẹp cho đất nước.
Trung Điền
3/1/2016
Leave a Comment