Chỉ còn vài hôm nữa, nhân loại sẽ giã từ năm 2015 để bước vào năm mới: 2016. Để có những dự phóng chính xác cho tình hình trước mặt, chúng ta cần phải điểm lại những biến cố đáng chú ý đã xảy ra ở trong và ngoài Việt Nam, để qua đó có thể rút tỉa những bài học hầu có thể áp dụng cho năm 2016. Trong tinh thần này, chúng tôi xin mời quý thính giả theo dõi phần nhận định sau đây của ông Lý Thái Hùng, Tổng bí thư đảng Việt Tân trong chương trình hôm nay.
***
Thanh Thảo: Nhìn lại tình hình thế giới năm 2015, theo ông thì năm vừa qua, nhân loại đã trải qua một năm như thế nào thưa ông?
Lý Thái Hùng: Với hàng triệu diễn biến xảy ra trong năm 2015, nhưng nổi bật nhất có ba dòng chảy của một số biến cố sau đây.
Cả hai vụ khủng bố nói trên đều do nhóm nhà nước Hồi giáo (IS) thừa nhận trách nhiệm. Sau vụ tấn công nói trên, chính phủ Pháp đã tích cực tham gia các cuộc không tập để trừng phạt nhóm IS tại Syria. Nhưng khủng bố không dừng tại Paris, 3 tuần lễ sau, một vụ xả súng đã xảy ra thành phố San Bernadino thuộc tiểu bang California ở Hoa Kỳ vào ngày 3/12, giết chết 14 người và gây thương tích cho 21 người trong một buổi liên hoan của chính quyền thành phố San Bernadino, do hai vợ chồng Hồi giáo gây ra. Để ngăn chận hành động bạo lực giết người vô tội vạ của nhóm IS, các quốc gia đã tìm đến nhau và chính thức thành lập liên minh chống khủng bố – ra đời vào ngày 14/12/2015 do Arab Saudi đứng ra giữ vai trò điều hợp.
Đầu tháng 12/2015, Viện nghiên cứu toàn cầu McKinsey đã công bố bản báo cáo chỉ ra rằng, Trung Quốc đã chính thức vượt qua Mỹ để trở thành nước có tổng số nợ quốc gia lớn nhất. Theo đó, tổng số nợ của Trung Quốc ở thời điểm hiện tại đang đạt mức 282% GDP so với 269% GDP của Mỹ hay 258% GDP của Đức. Tổng số nợ của Trung Quốc ước tính đạt khoảng gần 30 ngàn tỷ USD là tổng cộng của mức nợ công chính phủ, nợ của các địa phương Trung Quốc và nợ của các doanh nghiệp nước này. Bản báo cáo này cũng chỉ ra rằng, nếu như Trung Quốc để chỉ số tăng trưởng nợ nần tiếp tục tăng trưởng như thời gian vừa qua thì tổng mức nợ quốc gia của nước này có thể đạt đến mức 400% GDP vào năm 2018 – một mức nợ khổng lồ với khả năng trả nợ kém dần vì kinh tế xuống dốc chắc chắn sẽ nhấn chìm Trung Quốc vào một cuộc khủng hoảng trước năm 2020.
Hoa Kỳ và một số quốc gia Đông Nam Á hoan nghênh những thay đổi tích cực nói trên của Nhật Bản vì cho phép liên minh Mỹ – Nhật trở nên vững chắc hơn nhằm ngăn chận sự bành trướng của Trung Quốc. Ngày 27/10, Hoa Kỳ đã cho phép tàu khu trục USS Lassen, từ quân cảng Yokota, Nhật Bản, đi vào vùng 12 hải lý xung quanh đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi lấp trái phép ở bãi đá Subi, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Sự kiện này không chỉ nói lên thái độ sẵn sàng đối đầu với Trung Quốc trên Biển Đông của Hoa Kỳ mà còn đưa sự hợp tác tuần tra giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ trở thành hiện thực. Vì thế mà tháng 11 vừa qua, Bộ trưởng quốc phòng Nhật Bản viếng thăm cùng lúc với chuyến thăm Việt Nam của ông Tập Cận Bình, qua đó Tokyo chính thức thuê cảng Cam Ranh để cho tàu chiến Nhật ra vào sửa chữa cũng như cung cấp thực phẩm cho thủy thủ đoàn.
Nói tóm lại, ba diễn biến lớn nói trên đã chi phối khá nhiều sự quan tâm của thế giới không chỉ trên phương diện truyền thông, mà còn có thể dẫn đến những thay đổi nếp sống và suy nghĩ của nhân loại trong những năm tháng tới, nhất là sự tồn tại của nhóm Hồi giáo IS và tình hình Biển Đông.
Thanh Thảo: Về vấn đề Biển Đông mà ông đề cập thì tháng 6/2016 tới đây, Tòa trọng tài liên hiệp quốc sẽ ra phán quyết về vụ kiện của Phi Luật Tân về đường lưỡi bò chín đoạn. Ông nghĩ sao về kết quả phiên tòa và liệu có làm dịu hay căng thẳng hơn trên Biển Đông?
Lý Thái Hùng: Sau gần 3 năm từ lúc khởi kiện vào đầu năm 2013, vào ngày 29/10, Tòa
Tòa trọng tài cho biết có đủ thẩm quyền để xem xét 7 chủ điểm được Philippines nêu trong đơn để chống lại Trung Quốc, đặc biệt là đối với chủ trương chủ quyền “đường 9 đoạn” trên Biển Đông của Bắc Kinh.
Trong nội dung kiện Trung Quốc, chính quyền Philippines nhấn mạnh là nước này không yêu cầu Tòa trọng tài ra phán quyết về vấn đề chủ quyền đối với những lãnh vực hàng hải trên Biển Đông mà cả Philippines và Trung Quốc tranh chấp trong khu vực. Philippines muốn Tòa trọng tài phán quyết về chủ quyền trong Vùng đặc quyền kinh tế (exclusive economic zone-EEZ) của Philippines theo quy định của UNCLOS. Nếu yêu cầu này của Phillippines được công nhận, tức là chủ trương “đường 9 đoạn” của Trung Quốc vô giá trị.
Đương nhiên, Bắc Kinh đã cực lực chống đối và cho rằng sẽ phủ nhận kết quả phán quyết của Tòa trọng tài dù dưới bất cứ kết quả nào. Tuyên bố của Bắc Kinh cho thấy là Trung Quốc đã nhìn thấy kết quả là Tòa trọng tài sẽ tuyên bố Philippines thắng kiện dựa theo quy định của UNCLOS.
Nếu Philippine thắng kiện sẽ mở ra một viễn cảnh mới trong các đàm phán về Biển Đông. Hiện nay, Bắc Kinh chỉ chủ trương đàm phán song phương mà không chấp nhận đàm phán đa phương, vì thế mà Trung Quốc đã chần chừ trong việc ký kết với khối ASEAN về bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (DOC), dùng làm nền tảng cho các hợp tác cũng như giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông.
Nói tóm lại, nếu vụ kiện Philippines thắng thì sẽ làm cho Bắc Kinh thận trọng hơn trong sự bành trướng khiến cho tình hình Biển Đông có thể lắng đọng trong năm 2016. Tuy nhiên với bản chất bá quyền, Bắc Kinh có nhu cầu đối đầu với Hoa Kỳ ở vùng Á Châu Thái Bình Dương nên vì thế mà sóng gió trên biển Hoa Đông và Biển Đông sẽ ầm ĩ mãi cho đến khi nào chế độ cực quyền tại Bắc Kinh sụp đổ mà thôi.
Thanh Thảo: Tình hình Việt Nam trong năm 2015 đã cho thấy một bức tranh vô cùng bi đát từ kinh tế, tài chánh, giáo dục cho đến xã hội. Ông đánh giá ra sao về những chuyển biến của Việt Nam trong năm vừa qua?
Lý Thái Hùng: Ngược với tình hình thế giới, những biến cố lớn xảy ra tại Việt Nam trong năm 2015 đa số đều cho thấy là nội lực của đảng CSVN ngày một cùng cực và xã hội Việt Nam đang chờ một làn sóng thay đổi mới. Nhìn lại tình hình Việt Nam trong năm vừa qua, có 3 chuyển biến lớn sau đây:
Nhưng cũng chính chuyến đi này đã phát sinh ra nhiều hệ quả làm cho nội bộ đảng CSVN trở nên rối rắm qua một số sự kiện: 1/ Tướng Phùng Quang Thanh được bí mật đưa qua Pháp chữa bệnh trong lúc ông Nguyễn Phú Trọng thăm Mỹ, sau đó được đưa về nước và bị giam lỏng tại Bộ quốc phòng. Sự việc này đã tạo ra hàng loạt nghi vấn đề sự thất sủng của vị tướng được coi là con bài của Bắc Kinh trong thượng tầng lãnh đạo CSVN; 2/ Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang bị phe thân Trung Quốc tấn công là người đã kích động chống Trung Quốc qua vụ giàn khoan HD 981 dẫn đến hậu quả bạo động khiến cho 1000 công ty, nhà máy bị đập phá ở Bình Dương; 3/ Việc sắp xếp nhân sự lãnh đạo chủ chốt cho đại hội XII đang gặp rất nhiều khó khăn vì sự khuynh loát của Trung Quốc.
Bức tranh tài chánh ảm đạm của Việt Nam càng rõ nét hơn khi thành phố Bạc Liêu và Cà Mau tuyên bố hết tiền hoạt động. Sau đó thành phố Hải Phòng, tỉnh Đắk Lắk công bố hết tiền trả lương nhân viên các bệnh viện, tỉnh Gia Lai thì hết tiền trả lương giáo viên, … Danh sách vỡ nợ, bao gồm cả các tỉnh giàu lẫn nghèo, chắc chắn sẽ còn bùng nổ hơn nữa nếu không có lệnh của Ban Tuyên giáo cấm báo đài đăng thêm loại tin này. Trước tình hình này, CSVN đã phải in khẩn cấp 33.000 tỷ đồng và buộc các địa phương phải tung ra chính sách “thu phí” đề bù đắp khoản thiếu hụt và đã gây nên làn sóng bất mãn ở nhiều địa phương do nạn thu phí bừa bãi. Trong khi đó, Hà Nội phải bán công khố phiếu quốc tế trị giá 3 tỷ Mỹ Kim để có tiền trả nợ đáo hạn. Bức tranh tài chánh của Hà Nội chưa bao giờ thê thảm như trong năm 2015.
Ngoài những vụ phản đối nói trên, đáng chú ý hơn hết là những phản kháng của cộng đồng mạng qua vụ tranh đấu cho tử tù oan Lê Văn Mạnh ngưng thi hành án vào tháng 10 năm 2015; vụ tranh đấu đòi công an làm sáng tỏ việc em Đỗ Đăng Dư bị đánh chết trong trại giam số 3 Hà Nội hôm đầu tháng 10; vụ tranh đấu đòi truy tố công an hành hung hai Luật sư Trần Thu Nam và Lê Văn Luân vân, vân… Những nỗ lực tranh đấu nói trên đã giúp củng cố sức mạnh đấu tranh của phong trào dân chủ tại Việt Nam ngày một lớn mạnh và lan tỏa khắp nơi.
Thanh Thảo: Năm vừa qua cũng là năm đảng CSVN dành khá nhiều thơi gian, công sức để chuẩn bị đại hội XII bao gồm về đường lối kinh tế – xã hội và nhân sự lãnh đạo. Ông có dự kiến ra sao về tình hình Việt Nam trong 5 năm tới sau khi đại hội đảng CSVN kỳ XII triệu tập vào cuối tháng 1 năm 2016?
Lý Thái Hùng: Kể từ năm 2016, Hiệp định TPP và Cộng đồng kinh tế ASEAN sẽ bắt đầu khởi động chính thức, giúp cho Việt Nam đẩy mạnh phát triển kinh tế và mậu dịch như sự mong đợi từ nhiều năm qua của lãnh đạo Hà Nội.
Tuy nhiên, muốn khai thác hiệu quả của hai hiệp định nói trên, Việt Nam phải được công nhận là nền kinh tế thị trường và cơ cấu kinh tế phải được cải cách phù hợp để huy động các nguồn đầu tư từ bên ngoài lẫn bên trong.
Về sự lãnh đạo thượng tầng sẽ không có gì thay đổi lớn trong 5 năm tới, đa số là những nhân sự đã đang nắm vị trí quyền lực trong Bộ chính trị hiện nay. Theo dự đoán của dư luận thì bộ tứ lãnh đạo cho 5 năm tới gồm Tổng bí thư là ông Nguyễn Tấn Dũng; Chủ tịch nước là ông Phạm Quang Nghị, Thủ tướng là ông Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch quốc hội là bà Nguyễn Thị Kim Ngân.
Mặc dù sự lãnh đạo của đảng CSVN không đổi, nhưng những chuyển biến của tình hình trong năm 2015 tạo áp lực buộc Việt Nam phải có những động thái:
Hai là CSVN sẽ tiến hành một số cải tổ về luật pháp và thực thi quyền con người, mà cụ thể là luật hóa các quyền về Hội, tiếp cận thông tin, biểu tình… phù hợp với các điều khoản trong Hiệp định TPP. Nói cách khác là CSVN bị đẩy vào thế phải tôn trọng sự thành lập và hoạt động đa diện của các tổ chức xã hội dân sự trong thời gian tới.
Nói tóm lại, đại hội đảng CSVN kỳ XII sẽ là khởi đầu cho những phát tác khủng hoảng nội bộ bùng nổ lớn hơn so với những năm vừa qua, dẫn đến những bộc phát của các phong trào phản kháng quần chúng lan rộng toàn xã hội.
Thanh Thảo: Xin cảm ơn ông Lý Thái Hùng.
Leave a Comment