Việt Nam là ‘bò sữa’ của nhà thầu Trung Quốc

HÀ NỘI – Dự án mở rộng nhà máy gang thép Thái Nguyên (TISCO) khởi công từ 2007, ngốn của ngân sách khoảng 4.500 tỷ đồng, nay đang bỏ hoang vì nhà thầu Trung Quốc ra đi và chưa… trở lại.

Theo kế hoạch thì nhà cầm quyền CS Việt Nam rót tiền để TISCO “mở rộng hoạt động.” Việc “mở rộng hoạt động” được chia thành hai giai đoạn. Giai đoạn một đã hoàn tất hồi giữa thập niên 2000. Năm 2007, TISCO bắt đầu thực hiện giai đoạn hai của kế hoạch “mở rộng hoạt động.”

Lần này, TISCO được phép chọn tập đoàn xây lắp luyện kim của Trung Quốc (MCC) làm nhà thầu EPC (cách gói tắt việc bao thầu từ tư vấn, thiết kế, cung cấp thiết bị, đến xây lắp, vận hành nên còn được gọi là phương thức “chìa khóa trao tay”).

Lúc đầu, MCC nhận thực hiện gói thầu này với giá là 3.843 tỷ đồng. Giống như nhiều nhà thầu Trung Quốc khác từng đến Việt Nam để thầu các dự án, sau khi khởi công, MCC đòi nâng giá thầu xây dựng công trình lên thành 5.000 tỷ đồng (chưa tính giá thầu cung cấp thiết bị cũng tăng thêm vài trăm tỷ). Với lý do trượt giá, tỷ giá thay đổi, chủ đầu tư (tổng công ty Thép Việt Nam và TISCO) đồng ý nâng giá trị toàn bộ gói thầu lên 8.100 tỷ đồng.

Phía Việt Nam đã chi 4.500 tỷ đồng nhưng phần nhà xưởng vừa dở dang, vừa bị bỏ hoang từ năm 2012 đến nay, còn thiết bị thì dù TISCO đã giao cho MCC 90% tiền nhưng MCC vẫn chưa giao hệ thống điện và hệ thống điều khiển hoạt động của nhà máy gang thép Thái Nguyên mới.

Vào lúc này, mỗi tháng, ngân sách Việt Nam phải chi từ 20 đến 30 tỷ đồng lãi cho các khoản đã vay nhằm thực hiện giai đoạn hai của kế hoạch “mở rộng hoạt động” nhà máy gang thép Thái Nguyên.

Thực trạng hiện nay gần như toàn bộ các nhà thầu Trung Quốc không thực hiện đúng hợp đồng. Các nhà thầu Trung Quốc sử dụng công nghệ, thiết bị của Trung Quốc nên chất lượng của các công trình do họ thực hiện tại Việt Nam rất tệ… kéo theo nhiều hậu quả tai hại.
Các nhà thầu Trung Quốc chỉ sử dụng công nhân Trung Quốc nên người Trung Quốc tràn ngập lãnh thổ Việt Nam, tuy có nhiều công trình được thực hiện ngay tại Việt Nam nhưng doanh nghiệp Việt Nam và công nhân Việt Nam không có việc làm.