HOA KỲ – Theo phân tích của báo New York Times, dựa trên văn bản Hiệp Ðịnh Ðối Tác Xuyên Thái Bình Dương (gọi tắt là TPP) vừa công bố, để đổi lại lợi ích giao thương với Mỹ, Việt Nam thỏa thuận để cho giới công nhân lao động có thêm nhiều quyền, như tự do lập công đoàn và đình công.
Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương – TPP bằng tiếng Anh đã được 12 nước thành viên công bố vào chiều ngày 5-11. TPP hiện nay gồm có các quốc gia như Mỹ, Việt Nam, Malaysia, Brunei, Nhật, Canada, Mexico, Úc, New Zealand, Peru, Chile và Singapore
Bài báo nhận định rằng, theo thỏa thuận song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đòi hỏi Việt Nam phải thay đổi luật hoặc ra luật mới cho phép công nhân thành lập công đoàn độc lập. Công nhân sẽ được phép đình công không chỉ vì lương và giờ làm, mà còn vì điều kiện làm việc và các quyền khác.
Các nhóm công đoàn Việt Nam không phải gia nhập công đoàn của nhà nước, mà có thể hợp tác với nhau, và tìm giúp đỡ, huấn luyện của bất kỳ “tổ chức lao động quốc tế” như Liên đoàn lao động và hiệp hội của các tổ chức công nghiệp Hoa Kỳ (AFL-CIO). Thỏa thuận cũng đòi hỏi chính phủ Việt Nam phải huấn luyện công nhân và chủ nhân hãng xưởng để họ biết những thay đổi liên quan đến lao động.
Cũng theo báo New York Times, trích dẫn lời ông Tom Malinowski, phụ tá ngoại trưởng Hoa Kỳ đặc trách dân chủ, nhân quyền, và lao động thì “đây là cơ hội tốt nhất chúng ta có trong nhiều năm để khuyến khích thay đổi cơ chế tại Việt Nam, đồng thời đẩy mạnh nhân quyền. Và điều này chỉ có thể xảy ra nếu TPP được Quốc Hội Hoa Kỳ chuẩn thuận.” Quốc hội Hoa Kỳ sẽ có nhiều tháng cứu xét văn bản, và theo dự kiến, việc bỏ phiếu ở lưỡng viện QH sẽ diễn ra trong năm sau
Dựa trên thỏa thuận song phương giữa 2 nước, Hoa Kỳ sẽ theo dõi mức độ tuân thủ của Việt Nam trong các thỏa thuận về lao động. Một Ủy ban gồm có 3 chuyên gia đại diện của Mỹ, Việt Nam, và Tổ Chức Lao Ðộng Quốc Tế sẽ theo dõi việc này.