Việt Nam vẫn chưa chính thức nộp đơn dự vụ xử Biển Đông

Hà Lan -Theo Giáo sư Tiến sĩ Erik Franckx, thành viên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA), thì Việt Nam đến nay vẫn chưa chính thức gửi đơn để được can dự vào vụ xử Philippines kiện Trung Quốc chiếm các đảo Trường Sa ở Biên Đông.

Trả lời với Zing.VN hôm 2-11 về việc Việt Nam có thể thể hiện vai trò như thế nào trong sự việc Philippines kiện Trung quốc mà PCA vừa thông báo đang thụ lý, GS Erik Franckx cho biết qua bức thư mà Việt Nam gửi đến PCA vào tháng 4/2014 bày tỏ lập trường về vụ kiện của Philippines chỉ được lưu hành giữa những bộ phận liên quan chứ không công bố công khai. “Những chỉ dấu duy nhất về nội dung văn bản chỉ được nhắc đến trong quyết định của Tòa án Trọng tài về thẩm quyền và khả năng thụ lý vụ kiện, qua đoạn 179 đến 188 đã tiết lộ phần nội dung quan trọng nhất của văn bản. Theo đó, sau khi xem xét kỹ thư do Việt Nam gửi đến, tòa án quyết định Việt Nam không phải bên liên quan thứ 3 không thể thiếu đối với quá trình xét xử. Tuy nhiên, tòa án cũng có thông báo với Việt Nam rằng PCA sẽ giải quyết việc đề nghị can dự vào quá trình tố tụng của Việt Nam nếu nước này gửi đơn chính thức. Đến nay, Việt Nam chưa có động thái như vậy.”

Dù vậy, mới đây, vào chiều ngày 31-10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam vẫn tiếp tục hô hào suông rằng “Việt Nam đang theo dõi sát tiến trình tiếp theo của vụ kiện, bảo lưu quyền sử dụng mọi biện pháp hoà bình phù hợp, cần thiết, để bảo vệ các quyền và lợi ích pháp lý ở Biển Đông”.

Về phản ứng của Trung quốc trước thất bại đầu tiên trên mặt trận pháp lý sau khi PCA tuyên bố có thẩm quyền phân xử vụ kiện, GS Erik Franckx cho biết với việc PCA khẳng định thẩm quyền trong vụ kiện của Philippines, những rào cản pháp lý đã không còn nữa. Theo ông, đây chính là giai đoạn khó khăn nhất trong thủ tục tố tụng đã vượt qua, vì thế “Trung quốc buộc phải suy tính lại quan điểm của họ. Tòa án Trọng tài có thể ra quyết định về nhiều điểm, bao gồm “đường 9 đoạn”, điều này mở ra cơ hội cho Trung Quốc bào chữa đầy đủ về quan điểm của họ.”

Được biết, khi công bố quyết định thụ lý vụ kiện, Tòa án Trọng tài Quốc tế đã khẳng định là Trung Quốc không tham gia vụ kiện sẽ không làm thay đổi quyền phán quyết của phiên tòa theo luật biển quốc tế.

GS Erik Franckx trong dịp này cũng nhấn mạnh rằng, phán quyết của tòa án mang tính ràng buộc với cả Trung Quốc, dù nước này tham gia hay không tham gia tố tụng; cũng như họ có tuyên bố thế nào chăng nữa trước công chúng.