Ca sĩ Richard Anthony (phần 1)

Làng nhạc Pháp vừa đánh mất một trong những tên tuổi quen thuộc của dòng nhạc trẻ những năm 1960. Nam ca sĩ Richard Anthony vừa qua đời trong tuần này vì bệnh ung thư, hưởng thọ 77 tuổi. Hầu hết các nghệ sĩ nổi danh cùng thời đều công nhận ông là một trong những người đã khởi xướng phong trào nhạc trẻ tại Pháp cách đây vừa vừa đúng nửa thế kỷ.

 Tên thật là Ricardo Btesh, Richard Anthony sinh trưởng tại thủ đô Ai Cập, trong một gia đình có hai dòng máu, bố ông (Edgar Btesh) là một nhà kỹ nghệ người Syria gốc Do Thái, còn mẹ ông (Margaret Bey) là con gái của một quan chức ngoại giao Irak, làm việc tại Alexandria. Xuất thân từ một gia đình sung túc khá giả, Richard trải qua một tuổi thơ hạnh phúc êm ấm. Thế nhưng, cuộc khủng hoảng kênh đào Suez buộc rất nhiều gia đình ngoại kiều phải rời Ai Cập.

Các nghệ sĩ như Claude François hay Georges Moustaki trở về Pháp, còn Richard Anthony theo bố mẹ sang Anh. Sau 4 năm học ở Luân Đôn, ông đến định cư tại Paris đầu những năm 1950. Do gia đình ông không ngừng thay đổi chỗ ở, cho nên thời niên thiếu, Richard ít có bạn bè. Đổi lại cậu bé rất giõi về ngoại ngữ : mới 15 tuổi mà đã nói thạo 6 thứ tiếng, một yếu tố khá quan trọng cho sự nghiệp ca hát của ông sau này.

Sau khi tốt nghiệp tú tài, Richard Anthony ghi tên vào trường luật, nhưng ông lại bỏ học chưa đầy hai năm sau vì ông muốn đeo đuổi nghề sân khấu. Ông khám phá dòng nhạc Anh Mỹ tại các quán nhạc jazz. Năm ông tròn 20 tuổi, Richard Anthony lần đầu tiên được nghe ca khúc You Are My Destiny của ca sĩ Paul Anka. Ông mới có ý định phóng tác bài hát này sang tiếng Pháp, rồi tự bỏ tiền ghi âm ca khúc (Tu m’étais destinée – 1958). Tuy bản nhạc không ăn khách trên thị trường Pháp, nhưng nó lại là bước khởi đầu sự nghiệp ca hát của ông. Richard Anthony thành danh từ đĩa nhạc ghi âm thứ ba trở đi (nhạc phẩm Nouvelle Vague được phóng tác từ bài Three Cool Cats) với hơn nửa triệu bản bán chạy trong vòng ba tháng.

Richard Anthony nổi tiếng cuối những năm 1950, mở đường thẳng tiến cho các thần tượng nhạc trẻ (phóng trào yé yé) chinh phục thị trường Pháp : trong đó có Johnny Hallyday, Eddy Mitchell, Jacques Dutronc, Christophe, Hervé Vilard phía nam, Françoise Hardy, Sylvie Vartan, Sheila, France Gall phía nữ. Ít ra là trong vòng 5 năm đầu, hầu hết các ca sĩ trẻ tuổi đều ít nhiều ứng dụng công thức sở trường của Richard Anthony : chuyển ngữ phóng tác các bài hát Anh Mỹ sang tiếng Pháp.

Có thể nói là thông qua các bản phóng tác, Richard Anthony là người đầu tiên đã tạo điều kiện thuận lợi cho dòng nhạc twist du nhập vào nước Pháp. Johnny Hallyday nghiêng về phía nhạc rock trong khi Claude François triệt để khai thác nhạc pop.

Những năm đầu thập niên 60 dẫn đến một cuộc chạy đua giữa các ca sĩ : hầu như mỗi tuần, những bài hát đứng đầu bảng xếp hạng thị trường Anh Mỹ đều được gửi về Paris, các ca sĩ Pháp phải biết chọn bài cho hay, dịch lời cho khéo để có thể tung ra ‘‘hàng mới’’ trên thị trường đĩa nhựa (45 vòng), xu hướng này vài năm sau đó dần dà nhường chỗ lại cho một lớp nghệ sĩ trẻ biết sáng tác: trường hợp của Adamo với bài Tuyết Rơi (Tombe La Neige) vào năm 1963 và của Christophe với nhạc phẩm Aline, tình khúc mùa hè năm 1965.

(Mời quý thính giả đón nghe phần 2 vào kỳ tới)