Biển Đông : Philippines điều trần tại Tòa án Trọng tài

Hôm 7/07/2015, lần đầu tiên kể từ khi Philippines nộp đơn kiện Trung Quốc vào năm 2013, liên quan đến các tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông, Tòa án Trọng Thường trực của Liên Hiệp Quốc, có trụ sở tại La Haye, Hà Lan, bắt đầu nghe đại diện chính quyền Manila trình bày lập trường của mình.

Tòa án sẽ xác định xem bên nào có quyền sở hữu đối với vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý, ở Biển Đông, nơi có những tuyến vận tải đường biển quan trọng đối với thương mại thế giới.

Trung Quốc tuyên bố có chủ quyền đối với gần 80% diện tích Biển Đông, trong đó bao gồm cả vùng biển mà Philippines khẳng định thuộc vùng đặc quyền kinh tế của mình. Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền với hầu hết Biển Đông dựa trên đường 9 đoạn nước này tự đưa ra. Đường 9 đoạn đi vào sát bờ của các nước láng giềng như Philippines, Việt Nam, Brunei và Malaysia.

Philippines đã đưa tới phiên tòa một đội ngũ hùng hậu, gồm các nhân vật cao cấp từ ba cơ quan chính phủ và luật sư nổi tiếng quốc tế. Nhóm chuyên gia Philippines đưa ra các lập luận và tài liệu để chứng mình rằng đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc thông qua bản đồ 9 đoạn –mà Việt Nam gọi là đường lưỡi bò – là vô giá trị, chiếu theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển.

Trong khi đó, Trung Cộng từ chối tham dự vụ kiện. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Cộng Hoa Xuân Oánh hôm 7 tháng 7 tiếp tục tuyên bố phản đối Philippines kiện Trung Cộng tại tòa án trọng tài quốc tế, và lớn tiếng nói rằng Manila đừng đối đầu với Bắc Kinh.

Được biết, phiên tòa dự kiến sẽ sẽ kéo dài đến cuối tuần và không được công khai. Tuy nhiên, Tòa thông báo, sau khi nhận được những đề nghị bằng văn bản của các nước và tham khảo ý kiến từ các bên, Tòa cho phép các nước Malaysia, Indonesia, Việt Nam, Thái Lan và Nhật Bản, cử phái đoàn nhỏ đến tham dự với tư cách là quan sát viên.

Theo giới chuyên gia, phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực ít có khả năng được thực thi, bởi vì Tòa án không có cảnh sát hoặc cơ chế pháp lý ràng buộc thực hiện quyết định của tòa.

Tuy vậy, nếu Tòa ra phán quyết có lợi cho Philippines thì đây là một thắng lợi ngoại giao quan trọng của chính quyền Manila và có thể khuyến khích các nước đang có tranh chấp với Trung Quốc đi theo con đường này.