Tỉnh trưởng đòi rút các căn cứ quân sự Mỹ ra khỏi Okinawa

Hiện nay trên toàn nước Nhật có tất cả 132 căn cứ quân sự Mỹ, trong đó có 49 căn cứ sử dụng chung với tự vệ đội Nhật. Riêng tỉnh Okinawa thì có 17 căn cứ quân sự Mỹ, nhưng chiếm khoảng 18% diện tích của tỉnh này, một tỷ lệ không nhỏ. Người dân Nhật ai cũng biết nếu không có các căn cứ quân sự Mỹ này thì Nhật khó lòng bảo vệ an ninh cho mình trước sự tấn công của Liên sô trong thời kỳ chiến tranh lạnh và bây giờ là Bắc Triều Tiên với tên lửa mang đầu đạn hạt nhân và gần đây nhất là Trung quốc với ý đồ xâm lược quần đảo Senkaku. Mặc dù biết vậy, nhưng nhiều người dân Okinawa vẫn không muốn các căn cứ quân sự Mỹ hiện diện vì một số vấn đề, chẳng hạn như tai nạn xảy ra khi tập trận, lính Mỹ ra phố uống rượu say đánh lộn, phá làng phá xóm, lái xe ẩu tông người chết rồi chạy vào căn cứ là chẳng ai làm gì được… Mỗi khi có những việc xảy ra như thế là phe thiên tả thời chiến tranh lạnh, nay trở thành những người chống Mỹ lợi dụng sự tức giận của người dân kêu gọi biểu tình phản đối, nhiều cuộc biểu tình có khi lên đến cả vạn người, đương nhiên trong các cuộc biểu tình phản đối đó không thể nào thiếu những biểu ngữ đòi lính Mỹ phải rút khỏi Okinawa. Chính phủ Hoa Kỳ đã và đang nỗ lực ngăn chặn các tệ nạn do lính Mỹ gây ra, nhưng không sao triệt nổi.

Futenma là căn cứ không quân của Thủy quân lục chiến Mỹ nằm ở nơi có đông dân cư ngụ nên gây ồn ào và nếu xảy ra tai nạn thì sẽ bị thiệt hại nhiều về sinh mạng và tài sản của cư dân nên chính phủ Hoa Kỳ và Nhật Bản quyết định cho dời căn cứ này đến Henoko cũng nằm trong tỉnh Okinawa. Quyết định này cũng bị người dân Okinawa phản đối, đòi phải dời đi tỉnh khác hay tốt nhất là đưa sang Guam hoặc Hawaii.

Vì Tỉnh trưởng Okinawa là ông Onaga cương quyết đòi căn cứ quân sự Mỹ ở Futenma phải rút khỏi Okinaga nên chính quyền Abe đã quyết định cắt giảm ngân sách cho Okinaw và vẫn cho tiến hành việc thăm dò địa chất vùng Henoko để di chuyển căn cứ không quân Mỹ ở Futenma đến đó. Theo Thủ tướng Abe thì chính quyền địa phương chỉ có quyền tự trị về hành pháp, còn quyền Ngoại giao, Quân sự thuộc chính phủ Trung ương. Đây là điều đã được ghi rõ trong Hiến pháp. Các hành động đó của chính quyền ông Abe đã làm cho người dân Okinawa phẩn nộ nên vào ngày 17 tháng 5 vửa qua đã tổ chức một cuộc mít-ting tại sân vận động ở thành phố Naha để phản đối với khoảng 35 ngàn người tham gia. Trong cuộc mít-ting này Tỉnh trưởng Okinawa phát biểu rằng nói chuyện với nội các Abe chẳng được gì chi bằng sang nói thẳng với chính phủ Hoa Kỳ còn được việc hơn. Nói là làm, ông Onaga đã dẫn một phái đoàn sang Hoa Kỳ trước sự cổ võ nồng nhiệt của nhiều người dân Okinawa. Trạm dừng chân đầu tiên của ông Onaga la Hawaii. Thống đốc tiểu ban này là ông David Y. Ige, một người Mỹ gốc Nhật, đã lắng nghe yêu cầu của Tỉnh trưởng Okinawa về việc dời căn cứ Futenma sang Hawaii. Thóng đốc Hawaii khôn khéo trả lời rằng chúng tôi rất hiểu những bức xúc của người dân Okinawa, nhưng chuyện di chuyển căn cứ quân sự Mỹ là quyết định giữa hai chính phủ Mỹ-Nhật chứ chính quyền tiểu bang Hawaii không có quyền hạn. Thế là Tỉnh trưởng Okinawa cùng phái đoàn lên máy bay trực chỉ Washington DC để nói chuyện với nhà trắng.

Theo chương trình thì khi đến Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Tỉnh trưởng Okinawa sẽ hội đàm với cấp thứ trưởng Ngoại giao Mỹ, nhưng vào giờ chót thì chỉ được ông Michael K, Young (Vụ trưởng vụ Nhật Bản) tiếp mà thôi, ngoài ra trong cuộc hội đàm này còn có phụ tá Thứ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ tham gia với tu cách dự thính. Sau cuộc hội đàm, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Hoa Kỳ họp báo cho hay rằng chuyện di dời căn cứ không quân ở Futenma đến Henoko là thỏa thuận giữa hai chính phủ Mỹ-Nhật, đây là một địa điểm khả dĩ có thể đối ứng kịp thời trước sụ uy hiếp của nước lạ để duy trì hòa bình, ổn định nên khó có ai lay chuyển quyết định phòng thủ chiến lược này được.

Sau khi về Nhật, Tỉnh trưởng Okinawa họp báo nói rằng nhiều người cho là chuyến đi này của chúng tôi thất bại hoàn toàn, nhưng theo tôi thì ra nó thành công ở chổ là đã trực tiếp nói cho chính phủ Hoa Kỳ biết rằng đa số người dân Okinawa muốn căn cứ không quân Mỹ dời ra khỏi tỉnh.

Theo các bình luận gia Nhật thì vấn đề các căn cứ quân sự Mỹ ở Okinawa khó mà giải quyết trong vài năm trước mặt khi mà Bắc Triều Tiên hăm dọa sẽ bắn tên lửa mang đầu đạn hạt nhân để sang bằng Tokyo thành bình địa, còn Trung quốc thì muốn xâm lược quần đảo Senkaku. Người dân Okinawa thừa biết chuyện này nhưng thiếu tự giác, còn chính quyền Trung ương thì áp dụng chính sách một cách bài bản nên không tìm được phương cách giải quyết thỏa đáng.