Những tin sôi nổi mới về Biển Ðông đặt ra mấy câu hỏi: (1) Mỹ và Trung Cộng sẽ găng đến mức nào, liệu có đánh nhau không? (2) Nếu không, trong thời gian tới hai nước sẽ chấp nhận một tình trạng như thế nào? (3) Nước Việt Nam phải làm gì trước viễn cảnh đó?
Sau vụ máy bay Mỹ diễu trên các hòn đảo nhân tạo do Trung Cộng mới làm ở Trường Sa, Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Bắc Kinh, Hồng Lỗi, phản đối với lời lẽ cứng rắn: “Trung Quốc có quyền theo dõi kiểm soát không phận và hải phận thích đáng để bảo vệ chủ quyền… Chúng tôi hy vọng các nước can hệ sẽ hết sức tôn trọng chủ quyền của Trung Quốc trong vùng Nam Hải.” Ở Washington, phụ tá bộ trưởng Ngoại Giao Mỹ đáp lại: “Hải quân và phi cơ quân sự Mỹ sẽ tiếp tục thi hành quyền hoạt động trong không phận và vùng biển quốc tế.” Ông nói nặng hơn: “Không người nào có đủ khôn ngoan lại tìm cách ngăn chặn Hải Quân Mỹ hành động, làm liều như thế là dại dột.”
Thái độ của Bắc Kinh gần đây thêm hung hăng; khi đe dọa Philippines phải rời máy bay quân sự khỏi vùng các đảo đang tranh chấp ở Trường Sa; làm như đang áp dụng một “vùng độc quyền kiểm soát không phận” trên các hòn đảo mà họ mới xây thêm. Tuần trước, Bộ Trưởng Ngoại Giao Vương Nghị mới tuyên bố sẽ bảo vệ mấy hòn đảo đó với thái độ (mà ông gọi là) “cứng như đá” và xác nhận Bắc Kinh có quyền lập một vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trong vùng này.
Phản ứng mới của chính quyền Mỹ lần này cũng tỏ ra cứng rắn hơn trước. Tổng Thống Barack Obama và Bộ Trưởng Quốc Phòng Ash Carter công khai tỏ ý quan ngại về hành động xây cất các phi trường trên những hòn đảo nhân tạo của Trung Cộng trong vùng. Hành động có ý nghĩa nhất là chính quyền Mỹ mời một nhóm phóng viên đài CNN lên đoàn máy bay thám thính trong ngày Thứ Tư vừa qua. Những cuốn phim mà họ đem chiếu còn cho thấy hình từ vệ tinh nhân tạo chụp những đảo nhân tạo Trung Cộng mới dựng lên, tổng cộng rộng 8 cây số vuông trên bẩy hòn đảo. Diện tích đã tăng gấp bốn lần so với hồi cuối năm ngoái. Phi cơ Mỹ bay qua ba hòn đảo có phi trường, dân Mỹ được nghe giải thích rằng trước đây mấy tháng tất cả còn là là mặt nước, nay xuất hiện những phi đạo dài hai, ba cây số với các căn cứ quân sự sẵn sàng hoạt động. Các hình ảnh này sẽ ảnh hưởng mạnh trên tâm lý dân Mỹ. Trong cuộc khủng hoảng Cuba năm 1962, chính quyền Kennedy cũng đưa ra trước dân Mỹ hình ảnh các hỏa tiễn của Nga để tác động họ trước khi hành động.
Những cuốn phim đó còn nhắm vào cả chính phủ và dân các nước Ðông Nam Á. Họ được thấy quân Trung Cộng trên các đảo lên tiếng đuổi “máy bay lạ” tám lần, và nghe những câu trả lời của phi công Mỹ: “Chúng tôi là máy bay quân sự Mỹ đang hoạt động đúng luật pháp quốc tế.” Luật biển quốc tế chỉ công nhận chủ quyền 12 hải lý của các nước trên những hòn đảo không chìm dưới mặt nước khi thủy triều lên; những hòn đảo nhân tạo nhằm thay đổi tình trạng đó là bất hợp pháp. Trung Cộng đã thay đổi nhiều hòn đảo như vậy bằng việc bồi đất và xây dựng cao hơn trong vùng Trường Sa mà họ chiếm đóng bất hợp pháp. Nhưng các vụ xây cất đó sẽ không được ai công nhận. Các máy bay Hải Quân Mỹ muốn chứng tỏ thái độ của chính phủ Obama là Trung Cộng không có quyền trên các đảo này.
Nhưng các vụ chạm trán trên không và lời qua tiếng lại trên sẽ không thể đưa tới một cuộc đụng độ quân sự giữa Mỹ và Trung Cộng. Hai nước có nhiều quyền lợi liên hệ chặt chẽ với nhau, nhất là kinh tế Trung Quốc thì không thể nào đứng vững nếu không bán hàng cho Mỹ; trong khi Mỹ cần vay tiền thì đã có những quốc gia dầu lửa quốc gia minh ở Trung Ðông sẵn sàng cho vay. Giữa những tin tức sôi nổi trong mấy ngày qua, Ngoại trưởng Kerry vẫn tới Bắc Kinh và hai nước vẫn đang chuẩn bị cho chuyến công du của Tập Cận Bình qua Mỹ vào Tháng Chín tới.
Cho nên trong mươi năm sắp tới một cuộc “chiến tranh lạnh” sẽ diễn ra trong vùng Biển Ðông nước ta. Chính phủ Mỹ sẽ tiếp tục nhân danh quyền bảo vệ lưu thông đường biển để đưa hạm đội và máy bay vào vùng này. Mỹ sẽ yêu cầu các nước Ðông Nam Á và Trung Cộng thiết lập các quy tắc hành xử trên biển. Nếu Trung Cộng không dự, Mỹ sẽ thúc đẩy các nước ASEAN đặt ra các quy ước và cùng áp dụng.
Mỹ sẽ canh chừng không cho Trung Cộng làm quá. Hai bên sẽ dò nhau, Mỹ ngăn chặn từng bước xâm lấn của Trung Cộng, nhưng không để xảy ra chiến tranh. Mỹ sẽ tăng cường hợp tác quân sự với Philippines, và chia sẻ trách nhiệm Nhật Bản, Úc trong việc bảo vệ an ninh cả vùng. Trong khi đó Trung Cộng sẽ tiếp tục lấn lướt các quốc gia Ðông Nam Á từng bước nhỏ một. Mà quốc gia dễ bị bắt nạt nhất vẫn là Việt Nam, vì đảng Cộng Sản vẫn coi Trung Cộng là thầy.
Trong tuần qua, chính phủ Mỹ cũng nhấn mạnh rằng các vụ xây cất mới của Trung Cộng đã vi phạm các thỏa thuận năm 2002 với các nước Ðông Nam Á, quốc gia ý rằng không nước nào “thay đổi nguyên trạng” trong vùng biển đang tranh chấp. Nhưng chúng ta đã thấy, Trung Cộng đã “thay đổi nguyên trạng” mạnh nhất và nhiều nhất ở những vùng ngay sát bờ biển Việt Nam. Họ liên tục tấn công các thuyền đánh cá, đã và sẽ đưa các giàn khoan thăm dò dầu khí vào hải phận nước ta, và xây dựng các đảo nhân tạo với phi trường có thể cho máy bay vào đánh phá các thành phố Việt Nam rồi lại bay về.
*****
Kính thưa quý thính giả, trước tình trạng như vậy,Việt Nam nên làm gì? Đó là vấn đề sẽ được bàn đến trong phần 2 bài viết của tác giả Ngô Nhân Dụng, được gửi đến quý vị trong mục bình luận kỳ tới. Mời quý vị đón nghe.
2/ Mở menu của Safari, nơi cuối màn hình, ô có mũi tên, kéo về phía trái cho đến khi thấy ô “Add to home screen”.
Bấm ô đó là xong. Bạn đã có icon ngay trên home screen như hình bên dưới.
