Trên danh nghĩa giao lưu văn hóa với các quốc gia trên thế giới, Trung quốc lên kế hoạch thành lập viện Khổng tử ở những quốc gia có quan hệ ngoại giao với mình. Năm 2004, Hàn quốc là thí điểm đầu tiên, vì có hai điều kiện thuận lợi. Thứ nhất là vẫn phát triển mạnh ở quốc gia này và thứ hai là chính quyền Seoul đang nhờ Bắc Kinh áp lực Bình Nhưỡng về việc ngưng chế tạo vũ khí hạt nhân cũng như tên lửa.
Sau Hàn quốc là Nhật Bản rồi đến các quốc gia Âu Mỹ và mới đây nhất vào tháng 10 năm 2013, trong chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Trung quốc Lý Khắc Cường đã ký một thỏa thuận với ông Nguyễn Tấn Dũng về chuyện thiết lập một viện Khổng Tử ở Việt Nam.
Nếu viện Khổng Tử ở là nơi để giao lưu thuần về văn hóa, dạy tiếng Trung quốc thì chẳng nói làm chi, nhưng Bắc Kinh lại sử dụng các viện Khổng Tử này để tuyên truyền cho chế độ Cộng sản Trung quốc và biến đó thành hang ổ hoạt động gián điệp nên mới có vấn đề. Đại học Chicago ở Hoa Kỳ là nơi bắn ‘’phát súng lệnh’’ đầu tiên khi 108 giáo sư ở đây ký tên chung trong một bản kiến nghị yêu tố giác nhà trường đã tham gia vào một dự án sư phạm mang tính chính trị, hoạt động trên toàn thế giới,một dự án về nhiều mặt đi ngược với giá trị học thuật của một trường đại học” khi cho phép viện này có mặt trong khuôn viên của trường… Một lập luận đơn giản, dễ hiểu mà các giáo sư ký tên trong bản kiến nghị đưa ra là : Giả sử có một công ty sản xuất thuốc lá đến trường đại học chúng ta yêu cầu được quản lý khoa dạy về chất độc thì liệu trường có nên đồng ý hay không? Nhưng đây lại là trường hợp của Viện Khổng Tử”.
Sau đại học Chicago là đến đại học Pennsylvania State rồi lan sang đại học Mcmaster, đại học Sherbrooke ở Canada. Tin tức các viện Khổng Tử ở Mỹ và Canada được truyền đi nhanh chóng khiến cho nhiều quốc gia có viện Khổng Tử phải xét lại vấn đề.
Michel Juneau-Katsuy, một quan chức tình báo Canada về hưu, cảnh báo rằng các Viện Khổng Tử có thể là mặt trận do thám. Còn theo ông Richard Fadden (người đứng đầu cơ quan tình báo Canada, nay là Thứ trưởng Quốc phòng) thì các giảng viên được cử tới Canada từ Bắc Kinh là những người “từng tổ chức biểu tình chống Chính phủ Canada… trong các vấn đề chính sách liên quan tới những chủ điểm tranh cãi mà Bắc Kinh gọi là “ngũ độc” (Đài Loan, Pháp Luân Công, Tây Tạng, Tân Cương và phong trào dân chủ)”.
Tại Nhật Bản và có lẽ cũng như nhiều quốc gia tự do dân chủ khác thì đại học có quyền tự trị nên chuyện thiết lập một viện Khổng Tử trong khuông viên đại học không cần xin phép chính quyền, chỉ cần nhà trường chấp thuận là được. Tính đến cuối năm 2013 có 13 trường đại học Nhật thiết lập viện Khổng Tử, lúc đầu các viện Khổng Tử này được nhiều sinh viên Nhật vào để học tiếng Trung quốc và tìm hiểu thêm về văn hóa Trung Hoa, nhưng đến năm 2008 (năm Trung quốc tổ chức Olympic Bắc Kinh) thì có vấn đề vì các viện Khổng Tử này đồng loạt đưa ra những tài không trung thực về lịch sử Tây Tạng, Tân Cương, Nội Mông… Vào thời điểm này gần như cả thế giới đều tẩy chay cuộc rước đuốc Thế vận Bắc Kinh để ủng việc người dân Tây Tạng đấu tranh đòi quyền tự trị, lẽ đương nhiên là phần đông sinh viên Nhật cũng theo xu hướng bênh vực những người dân Tây Tạng đang bị đàn áp ở Trung quốc. Trong tất cả những buổi hội thảo tại viện Khổng Tử, sinh viên Nhật đều đưa vấn đề Tây Tạng ra để thảo luận thế nhưng nhân viên của viện Khổng Tử toàn là người Trung quốc đem những tài liệu bóp méo lịch sử Tây Tạng ra để giải thích và đương nhiên chẳng thuyết phục được ai, nhiều câu hỏi đặt ra khiến nhân viên viện Khổng Tử không trả lời nổi nên đề nghị không thảo luận về vấn đề chính trị. Đáp lại sinh viên Nhật yêu cầu viện Khổng Tử dẹp bỏ các tài liệu lịch sử sai sự thật và chấm dứt việc tuyên truyền nói xấu công cuộc đấu tranh đòi quyền tự trị của người Tây Tạng. Vì là cơ quan tuyên truyền của Trung quốc nên viện Khổng Tử đời nào chấp nhận sự yêu cầu của sinh viên Nhật. Vì không chấp nhận sự yêu cầu này nên hầu hết sinh viên Nhật tẩy chay không thèm bước chân vào viện Khổng Tử nữa. Chuyện chỉ dừng lại ở đó. Nhưng sau khi biết được nhiều nơi tại Hoa Kỳ, Canada quyết định đóng cửa các việnn Khổng Tử vì đó là cơ quan tuyên truyền và ổ gián điệp của Trung quốc thì sinh viên Nhật bắt đầu yêu cầu nhà trường dẹp bỏ viện Khổng Tử. Khi mà đa số sinh viên đã lên tiếng và có sự đồng tình của nhiều giáo sư, giảng viên đại học thì nhà trường khó mà từ chối, hơn nữa đây không phải là lần đầu tiên một viện Khổng Tử bị đóng cửa.
Leave a Comment